Proces ubiegania się o upadłość konsumencką w Polsce jest skomplikowany i wymaga przejścia przez kilka kluczowych etapów. Poniżej znajdziecie Państwo krótki opis poszczególnych kroków, jakie dłużnik musi przejść, zanim złoży wniosek o upadłość konsumencką.
1. Analiza sytuacji finansowej
Pierwszym krokiem jest dokładna analiza swojej sytuacji finansowej. Dłużnik powinien zebrać wszystkie informacje na temat swoich zobowiązań, dochodów oraz majątku. Należy sporządzić listę wszystkich długów, uwzględniając kwoty zadłużenia, terminy spłat oraz zestawienie wierzycieli. Taka analiza pomoże ocenić, czy upadłość konsumencka jest rzeczywiście najlepszym rozwiązaniem oraz czy dłużnik się do niej kwalifikuje.
2. Konsultacja z doradcą specjalizującym się w temacie upadłości
Zaleca się skonsultowanie swojej sytuacji z prawnikiem lub innym pracownikiem specjalizującym się w upadłości konsumenckiej. Doradca pomoże ocenić, czy spełniasz wszystkie wymogi formalne do ogłoszenia upadłości oraz doradzi w kwestii dalszych kroków. Doradca może również pomóc w przygotowaniu niezbędnej dokumentacji a prawnik może reprezentować dłużnika przed sądem. Pamiętać jednak należy, ze postępowanie upadłościowe jest szczególnym rodzajem postępowania. Postanowienie o ogłoszeniu upadłości zapada zwykle na posiedzeniu niejawnym, co oznacza, ze ani dłużnik, ani jego pełnomocnik nie stawiają się w sądzie.
3. Podjęcie próby ugody z wierzycielami
Przed złożeniem wniosku o upadłość konsumencką dłużnik powinien podjąć próbę negocjacji z wierzycielami w celu zawarcia ugody. Sąd może odrzucić wniosek o upadłość, jeśli uzna, że dłużnik nie podjął wystarczających starań, aby uregulować swoje zobowiązania poza postępowaniem sądowym. Negocjacje mogą obejmować restrukturyzację długów, odroczenie spłat lub redukcję zadłużenia.
4. Przygotowanie dokumentów
Złożenie wniosku o upadłość konsumencką wymaga przygotowania odpowiednich dokumentów oraz informacji. Wśród nich znajdują się:
- Ustalenie sumy zadłużenia oraz liczby wierzycieli – wykaz wszystkich wierzycieli dłużnika z tytułu umów kredytowych, pożyczek, poręczeń, weksli oraz innych praw rzeczowych (hipoteki, zastawu) wraz ze wskazaniem aktualnej kwoty zadłużenia oraz terminu wymagalności każdego roszczenia.
- Dane osobowe dłużnika – imię, nazwisko, miejsce zamieszkania, pesel, telefon kontaktowy oraz adres e-mail;
- Opis sytuacji rodzinnej – ile osób jest w gospodarstwie domowym, informacja o członkach rodziny oraz ich dane (imię, nazwisko, data urodzenia, stopień pokrewieństwa),.
- Wykaz kosztów życia (koszty rozpisane na poszczególne pozycje: czynsz, opał, prąd, gaz, woda, wywóz śmieci, abonament telefoniczny, siłownia/basen/nauka gry, komitet rodzicielski, obiady, przedszkole/żłobek/ czesne, TV + internet, restauracja/bar, języki/kursy, zakupy kosmetyki, zakupy jedzenie, zakupy chemia, zwierzęta, kultura/rozrywka, samochód/paliwo, bilet miesięczny, zakupy ubrania, fryzjer, kosmetyczka, dentysta/ lekarz, lekarstwa, inne koszty;
- Niezbędne dokumenty:
- dokumenty potwierdzające powstanie zobowiązania i jego wysokość, przedłożenie umów kredytowych / pożyczek wraz z aneksami, oświadczenia o ich wypowiedzeniu, wezwania do zapłaty a także oświadczenia poręczyciela (gdy dłużnik jest poręczycielem) lub kopię wypełnionego weksla (gdy dłużnik jest dłużnikiem wekslowym), tytuły egzekucyjne – NIE STARSZE NIŻ 12 MIESIĘCY
- dokumenty potwierdzające dochód dłużnika lub jego brak – umowa o pracę/zlecenie/dzieło, zaświadczenie o zarobkach z ostatnich 6 miesięcy, zaświadczenie z UP o statusie bezrobotnego z prawem do zasiłku/bez prawa do zasiłku lub oświadczenie dłużnika, ze jest bezrobotny i niezarejestrowany w UP, decyzje z MOPS/ZUS o przyznanych zasiłkach/świadczeniach
- dokumenty potwierdzające stan zdrowia dłużnika lub osób pozostających na utrzymaniu dłużnika (wymagane wyłącznie w przypadku stwierdzonej choroby przewlekłej),
- dokumenty potwierdzające niepełnosprawność dłużnika lub osób pozostających na utrzymaniu dłużnika– orzeczenie o stopniu niepełnosprawności
- dokumenty potwierdzające stan cywilny dłużnika – wyrok rozwodowy, a w przypadku pozostawania w związku małżeńskim – dane współmałżonka i potwierdzenie rozdzielności majątkowej o ile taka została spisana
- informację o prowadzonej działalności gospodarczej – jeżeli dłużnik prowadził kiedykolwiek działalność to wskazanie numeru NIP, nazwy oraz profilu wykonywanej działalności i daty jej zamknięcia
- Informację o stanie majątkowym dłużnika – wykaz ruchomości i nieruchomości oraz ich szacunkową wartość. W przypadku, gdy dłużnik posiada nieruchomości proszę o podanie numeru księgi wieczystej, a w przypadku braku majątku stosowne oświadczenie dłużnika. Jeżeli w ciągu ostatnich 5 lat została dokonana sprzedaż któregoś ze składników majątku o znacznej wartości, wskazanie przedmiotu tej transakcji oraz opis na co zostały przeznaczone środki ze sprzedaży (jeśli są potwierdzenia w postaci dokumentów, załączenie tych dokumentów)
- Wykaz rachunków bankowych oraz środkach na nich zgromadzonych
- Rozliczenia roczne PIT za ostatnie 3 lata
- Opisanie przyczyn powstania niewypłacalności – dokładny, chronologiczny opis zaciąganych zobowiązań, informacja o sytuacji majątkowej w chwili zaciągania każdego z nich oraz informacja o spłacie zobowiązań oraz powodach i terminach zaprzestania spłat poszczególnych zobowiązań (np.: jeżeli powodem zaprzestania spłaty zobowiązań była utrata pracy – proszę o opisanie dlaczego dłużnik tę pracę utracił oraz przedłożenie wypowiedzenia i świadectwa pracy. Jeżeli powodem zaprzestania spłaty zobowiązań była choroba – alkoholizm, narkomanię, hazard traktujemy jako chorobę, proszę o załączenie stosownej dokumentacji medycznej).
- Informację o toczących się postępowaniach egzekucyjnych – nazwa komornika sądowego, sygn. akt komorniczych
5. Złożenie wniosku do sądu
Po skompletowaniu dokumentacji, wniosek o upadłość konsumencką należy złożyć do właściwego sądu rejonowego. Właściwość sądu jest określana na podstawie adresu zamieszkania dłużnika.
Sąd przeprowadzi postępowanie mające na celu ocenę, czy dłużnik rzeczywiście nie jest w stanie spłacić swoich zobowiązań i czy spełnia wymogi do ogłoszenia upadłości konsumenckiej.
6. Postępowanie sądowe – ogłoszenie upadłości
Po zmianie przepisów w 2020 roku upadłość ogłaszana jest niemalże automatycznie. Sąd musi oczywiście wcześniej potwierdzić fakt niewypłacalności, sprawdzić, czy wniosek o upadłość jest poprawny z formalnego punktu widzenia oraz uznać, że dłużnik spełnia wszystkie wymogi.
Następnie sąd ogłasza upadłość i rozpoczyna się tzw. właściwe postępowanie upadłościowe.
Informacja o tym podawana jest w Monitorze Sądowym i Gospodarczym, co ma pozwolić wierzycielom, czyli przeważnie bankom, zgłosić wierzytelność. W tym momencie do gry wkracza syndyk, którego zadaniem jest m.in. oszacowanie majątku dłużnika, a następnie jego spieniężenie. Najczęściej są to nieruchomości, samochody, czy np. meble o znaczącej wartości.
Podsumowanie
Proces ubiegania się o upadłość konsumencką jest skomplikowany i wymaga dokładnego przygotowania oraz współpracy z osobą, która ma na ten temat wiedzę. Dłużnik musi przeanalizować swoją sytuację finansową, podjąć próbę negocjacji z wierzycielami, przygotować niezbędne dokumenty i złożyć wniosek do sądu. Ogłoszenie upadłości przez sąd rozpoczyna proces oddłużania, który może zakończyć się zwolnieniem dłużnika z pozostałych zobowiązań. W kolejnych artykułach przybliżę Państwu jakie są możliwe scenariusze po wydaniu przez sąd postanowienia o ogłoszeniu upadłości.